Κινέζοι ή Ευρωπαίοι;

Οι ευρωπαϊκές κοινωνίες ζουν, εδώ και λίγα χρόνια, μια μεγάλη επίθεση στα κεκτημένα κοινωνικά και εργασιακά τους δικαιώματα που αποκτήθηκαν με αγώνες, επαναστάσεις -ακόμα και πολέμους- πολλών αιώνων και γενεών.
Πέρα από τις ιδιομορφίες που έχουν κάποιες χώρες (βλέπε Ελλάδα), όπου ορισμένα μέτρα ήταν αναγκαία για την λειτουργία και το συμμάζεμα του διεφθαρμένου κράτους, βλέπουμε μια συνολική επίθεση, άλλοτε καλυμμένη και άλλοτε απροκάλυπτη, για μείωση του εισοδήματος των εργαζομένων, επιμήκυνση του χρόνου εργασίας για την σύνταξη, περικοπή των κοινωνικών παροχών και άλλα πολλά, που δεν είναι σκόπιμο να αναφερθούν λεπτομεριακά. Σημασία έχει ότι η γενική κατεύθυνση όλων των κυβερνήσεων (όλων των αποχρώσεων) είναι οι περικοπές.
Επαναλαμβάνουμε ότι άλλο τα μέτρα που αποδίδουν ισότητα και ισοπολιτεία μεταξύ των εργαζομένων (άλλος να βγαίνει στα 40 του και άλλος στα 65) και άλλο να ζητάς ένας άνθρωπος που δουλεύει σκληρά και ανθυγιεινά να πάει από τα 60 στα 67. Αυτό είναι βαρβαρότητα.
Χοντρικά, όλα αυτά είναι τα αποτελέσματα που επιφέρει η –άνευ όρων- κυριαρχία της αγοράς, πάνω στην κοινωνία. Δηλαδή αδηφάγος καπιταλισμός, όπου όλα καθορίζονται από την μεγιστοποίηση του κέρδους. Αυτά είναι πράγματα γνωστά αλλά τα ξεχάσαμε, γιατί, καθώς κατάπεσε το εξάμβλωμα του «υπαρκτού σοσιαλισμού», πήρε μαζί του συκοφαντημένη και κάθε σοσιαλιστική θεώρηση περί της κοινωνίας και της οικονομίας. «Μαζί με τα ξερά κάηκαν και τα χλωρά».
Υπάρχει όμως και μία άλλη διάσταση που πρέπει να δουν και να συζητήσουν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες και τα οικονομικά τους επιτελεία: η «κινεζοποίηση». Δεν ισχυρίζομαι ότι ο όρος είναι δόκιμος αλλά ας μείνουμε στην ουσία περιγράφοντάς τον. Τι συμβαίνει σήμερα στην αγορά;
Ας υποθέσουμε ότι στην Ευρώπη, ένα προϊόν, για να παραχθεί, κοστίζει π.χ. 10 ευρώ. Μέσα στο κόστος αυτό συμπεριλαμβάνεται ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής. Το κοινωνικό κράτος, το επίπεδο ζωής του ευρωπαίου εργαζόμενου, οι άδειές του, η σύνταξή του και γενικότερα όλες οι κατακτήσεις του.
Έρχεται λοιπόν σήμερα η Κίνα (και προφανώς και οι άλλες παρόμοιες χώρες) και το ίδιο προϊόν (στην ίδια ποιότητα περίπου) το παράγει με 1 ευρώ, γιατί στην Κίνα οι άνθρωποι δουλεύουν για ένα κομμάτι ψωμί, απ’ το πρωί μέχρι το βράδυ, χωρίς τίποτα απ’ όλα αυτά που δικαιούνται οι ευρωπαίοι εργαζόμενοι.
Η ελεύθερη αγορά διοχετεύει το κινέζικο προϊόν στην Ευρώπη, το οποίο ως φθηνότερο αγοράζεται από τον ευρωπαίο καταναλωτή (ο οποίος όμως είναι και εργαζόμενος) και από εδώ ξεκινάει το πρόβλημα. Ο ευρωπαίος, αγοράζοντας το κινέζικο προϊόν, συμβάλει στο κλείσιμο της παραγωγικής διαδικασίας που παράγει το ευρωπαϊκό προϊόν και -κατ’ επέκταση- στην δική του ανεργία.
Οπότε δύο τινά μπορούν να γίνουν: ή θα πρέπει, για να γίνουμε ανταγωνιστικοί, να παράγουμε –ως Ευρωπαίοι- το προϊόν στο 1 ευρώ, και άρα να γίνουμε Κινέζοι δουλεύοντας και ζώντας όπως οι Κινέζοι, ή θα πρέπει να επανακαθορίσουμε την ελευθερία της αγοράς μας, για να διατηρήσουμε το ευρωπαϊκό μας κοινωνικό κεκτημένο και τον τρόπο ζωής μας. Διαφορετικά πάμε στην βαρβαρότητα και στο χάος.
Καθώς δεν είμαι οικονομολόγος δεν διεκδικώ την επιστημονική επάρκεια της ανάλυσης, αλλά η απλή λογική (ελπίζω όχι απλουστευτική) αυτό λέει.
Οι ευρωπαϊκές κοινωνίες και τα κόμματα δεν έχουν ακόμα συνειδητοποιήσει ότι αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση με την οποία πρέπει να αναμετρηθούμε ως ευρωπαϊκή κοινωνία. Δεν έχουν ακόμα αρχίσει να το συζητούν για αν φωτιστούν όλες οι πλευρές του προβλήματος, να περάσουμε στην συνειδητοποίησή του και εν συνεχεία να προτείνουμε λύσεις και διεξόδους.
Κι αυτό αφορά όλα τα κόμματα γιατί το πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό (δηλαδή εθνικό) και έχει να κάνει με την ίδια την ύπαρξη της ευρωπαϊκής κοινωνίας η οποία κινδυνεύει. Υπάρχει χώρος και έδαφος σύγκλισης και από τα αριστερά και από τα δεξιά, χωρίς ιδεοληψίες εκατέρωθεν και αποκομίζοντας τα αναγκαία διδάγματα για το που οδήγησαν οι ακρότητες του παρελθόντος, επίσης εκατέρωθεν.