Παρ' όλα αυτά, η Ευρώπη είναι η τελευταία ουτοπία

Οικονομική ή ηθική η κρίση μας;

Στοιχεία - σοκ, για τραπεζικούς λογαριασμούς που ξεπερνούν τα δυο εκατομμύρια ευρώ και ανήκουν σε δυο ανώτατους υπαλλήλους πολεοδομίας νησιωτικής περιοχής έφερε στο φως ο έλεγχος στο "πόθεν έσχες" που έκαναν οι επιθεωρητές δημόσιας διοίκησης του Υπουργείου Εσωτερικών.
Έξι ακίνητα, που αγοράστηκαν τα τελευταία 10 χρόνια, 15 παχυλοί λογαριασμοί σε τράπεζες που ξεπερνούν τα 600.000 ευρώ, μετοχές 370.000 ευρώ, αμοιβαία κεφάλαια, ένα πανάκριβο ΙΧ 41.000 ευρώ και 35 στρέμματα γης σε παραλία νησιού είναι η περιουσιακή κατάσταση του ενός από τους δυο πολεοδόμους, διευθυντή σε πολεοδομία νησιωτικής περιοχής στη δικαιοδοσία της οποίας βρίσκονται φημισμένα νησιά του Αιγαίου με πολλές βίλες αλλά και πολλές καταγγελίες στο παρελθόν για πολεοδομικές αυθαιρεσίες.
Ο διευθυντής μετά την υποβολή του "πόθεν έσχες" κλήθηκε από τους επιθεωρητές δημόσιας διοίκησης του υπουργείου Εσωτερικών να εξηγήσει που τα βρήκε καθώς σε πέντε από τους λογαριασμούς του έμπαιναν εμβάσματα από ιδιώτες και εργολάβους ισχυρίστηκε ότι πληρωνόταν εκτός υπηρεσίας για συμβουλές σε μελέτες οικοδομικών αδειών.
Από τον έλεγχο δεν μπόρεσε να τα δικαιολογήσει όλα και οι επιθεωρητές κατέληξαν με πόρισμα ότι 609.000 ευρώ είναι ακάλυπτα και προϊόντα αδιαφανών συναλλαγών με φυσικά πρόσωπα και επιχειρηματίες. Ήδη ασκήθηκε δίωξη από τον εισαγγελέα και την υπόθεσή ερευνά ανακριτής.
Σε τραπεζικούς λογαριασμούς, υφισταμένου του πολεοδόμου στην ίδια υπηρεσία, βρέθηκαν 1.563.000 ευρώ τα οποία ο ίδιος δεν μπόρεσε να δικαιολογήσει αφού ο μισθός του μόλις ξεπερνά τα 2.000 ευρώ. Και γι' αυτόν ασκήθηκε δίωξη για ψευδή δήλωση περιουσιακής κατάστασης και η υπόθεση του ερευνάται από ανακριτή.
Ακούσαμε την παραπάνω είδηση σε μεγάλο τηλεοπτικό κανάλι, προχθές 8 Απριλίου 2010 και χαμογελάσαμε με θλίψη για την κατάντια της πατρίδας μας. Αν λέγαμε ότι πέσαμε από τα σύννεφα, θα ήταν ψέματα, καθώς όλοι οι συνέλληνες έχουμε γνώση –συχνότατα και ιδία πείρα- του φαινομένου. Είναι δε τόση η μπόχα που υφιστάμεθα, δεκαετίες ολόκληρες τώρα, που πολλοί έχουμε πλέον εθισθεί και δεν αντιδρούμε. Ο αιώνιος Μάνος Χατζιδάκης σε ένα από τα «Σχόλια του Τρίτου» έγραφε για τον φόβο που τον κυρίευε, μήπως και συνηθίσουμε το πρόσωπο του τέρατος. Πολύ φοβάμαι ότι η Ελληνική κοινωνία έχει συνηθίσει. Εδώ και πολύν καιρό, δεν βλέπει καν το τέρας γιατί, πολύ απλά, βλέπει τον εαυτό της στον καθρέφτη.
Και εξηγούμαι. Τέρατα δεν είναι μόνον οι υπάλληλοι με τις καταθέσεις των εκατομμυρίων που αποκτήθηκαν με τον γνωστό τρόπο. Εμείς οι άλλοι τι είμαστε; Σε ποια κοινωνία όλοι αυτοί θα μπορούσαν να σταθούν ως γείτονες, ως φίλοι, ως συνάδελφοι; Μόνο σε μια κοινωνία με ελαστική συνείδηση, για να μην πούμε σε μια κοινωνία που τους έχει αναγορεύσει σε πρότυπα, αρκεί να μην μας παίρνουν χαμπάρι. Βλέπετε, πέραν όλων των άλλων, είμαστε και υποκριτές.

Παλαιότερα, τηρουμένων των αναλογιών, στην κατοχή και στην απελευθέρωση, μπορεί οι συνεργάτες των Γερμανών και οι Μαυραγορίτες να επιβίωσαν στην μεταπολεμική Ελλάδα, έχοντας την στήριξη των όπλων και του ξένου παράγοντα, αλλά είχαν το στίγμα της κοινωνίας. Σήμερα, για αναρωτηθείτε, συμβαίνει το ίδιο;
Η κρίση που περνάμε ως χώρα και ως κοινωνία είναι, πριν απ’ όλα, κρίση ηθικής. Η οικονομική κρίση είναι απότοκο αυτής. Είμαστε ένας λαός νεόπλουτος που αποκτώντας πλούτο σχετικά γρήγορα και χωρίς παιδεία, για να διαχειριστούμε την κατάσταση, απωλέσαμε την όποια λεβεντιά είχαμε και παρουσιάζουμε όλα τα συμπτώματα του νεόπλουτου. Κλασσική περίπτωση κοινωνιολογικής μελέτης.

Αναγορεύσαμε το χρήμα και την καλοπέραση (στην υλική της μόνο διάσταση) σε πρώτη αξία και χάριν αυτής όλες οι άλλες αξίες εξοβελίστηκαν. Χάριν αυτής η εκπόρνευση. Η «δουλειά μας να γίνεται» και το κοινωνικό σύνολο «δεν βαριέσαι». Πλιάτσικο και κοινωνική ανευθυνότητα. Υποκρισία, επίδειξη και δήθεν. Εδώ να δείτε πόσο πήγαν τα spreads.

Μακάρι να τα καταφέρετε

Δεν ξέρουμε πως θα καταλήξει τελικά το φορολογικό νομοσχέδιο, μέσα από τα κόψε ράψε και μέσα από τις δίκαιες και τις «δίκαιες» ενστάσεις των συντεχνιαζόμενων συνελλήνων. Ποιόν να πιστέψεις άλλωστε απ’ αυτούς που τους «βάζει χέρι». Όλοι εξανίστανται και όλοι μιλάνε για την οριστική καταστροφή του κλάδου τους. Τραγουδιστές, μπουζουκτσίδικα, ταξιτζήδες, φορτηγατζήδες, γιατροί, μηχανικοί και όλοι οι «ταπεινοί και καταφρονεμένοι» του Ντοστογιέφσκι. Δυστυχώς η περιούσιος φυλή μας, των Ελλήνων, εθίστηκε και στο ψέμα. Τους βλέπεις να κλαίγονται στις τηλεοράσεις και μερικές φορές είναι τόσο πιστικοί στην κλάψα και στην κακομοιριά που λες: «ρε μπας κι έχουν δίκιο»; Υπάρχει κι ένας υπερβάλλων λαϊκισμός δεκαετιών που τους θέλει βιοπαλαιστές τύπου Νίκου Ξανθόπουλου και Βασιλάκη Καΐλα και έτσι φτάσαμε εδώ που φτάσαμε με τα «δίκαια αιτήματα», να πληρώνουν φόρους μόνον οι μισθωτοί (δημόσιου και ιδιωτικού τομέα) και γενικώς όσοι δεν μπορούν να κρυφτούν από την εφορία. Ένα μεγάλο μέρος του πλούτου που βλέπουμε γύρω μας είναι φόροι που το σκαπούλαραν και δεν πληρώθηκαν ή φόροι που κλάπηκαν. Η μεγάλη κατηγορία των επαγγελματιών, των αυτοαπασχολούμενων, των επιχειρηματιών (που είναι όλοι μαζί αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες) όσο μπορούν κλέβουν την εφορία. Και για να μην περνιέται κανένας για άγιος και υπεράνω, γενικότερα όποιος μπορεί, το ίδιο κάνει (κι εγώ ακόμα «που σας ιστορώ»). Μόνο αν δεν μπορείς τότε πληρώνεις.
Άρα το ζητούμενο για την πολιτεία, που φαίνεται μέχρι τώρα να προσπαθεί να συλλάβει φορολογητέα ύλη, είναι πέρα από τα νομοσχέδια και τα τεκμήρια (που είναι καλά και χρήσιμα) να μπορέσει, εν τοις πράγμασι, να πιάσει αυτούς που φοροδιαφεύγουν. Μηχανισμοί ελέγχου δηλαδή και αυστηρές ποινές, ώστε να μην το διακινδυνεύει κανείς, αν ξέρει ότι, με το που θα συλληφθεί, θα την πληρώσει ακριβά. Οι ποινές πρέπει να είναι τέτοιες, που όχι να μην το ξανακάνεις, αλλά να μην έχεις κανένα περιθώριο να το ξανακάνεις.
Έχω την αίσθηση ότι ως λαός ξέρουμε πολύ καλά πως δεν πάμε καλά και ξέρουμε και γιατί δεν πάμε καλά. Και οι δημόσιοι υπάλληλοι ξέρουν ότι δεν δουλεύουν όσο πρέπει, και οι επαγγελματίες ξέρουν ότι φοροδιαφεύγουν και δεν πληρώνουν αυτά που πρέπει, και οι πολιτικοί βολεύονται καλύτερα απ’ όλους μέσα σ’ αυτό το ξεχείλωμα. Μόνο που ο καθένας το ξέρει για τους άλλους και δεν θέλει να το βλέπει για τον εαυτό του. Έχει να κάνει βλέπετε, με το επίπεδο ανάπτυξης της κοινωνίας μας.
Το φορολογικό νομοσχέδιο –παρά την τρομερή καθυστέρηση- φαίνεται ότι προσπαθεί να βάλει μια τάξη στα πράγματα. Και βέβαια θα υπάρχουν πάντα περιπτώσεις που δεν θα συλλαμβάνονται και βέβαια θα υπάρξουν και περιπτώσεις που κάποιοι μπορεί να πληρώσουν περισσότερα ενώ βγάζουν λιγότερα από κάποιους άλλους. Γενικά όμως φαίνεται ότι προσπαθεί να αποδώσει περισσότερη φορολογική δικαιοσύνη. Αυτό όμως δεν φτάνει. Πολλά νομοσχέδια έμειναν ευχολόγια και στα χαρτιά. Για το αν και πόσο θα τα καταφέρουν, θα κριθούν όταν θα «κάνουν ταμείο». Μακάρι να τα καταφέρουν κι έχουμε όλη την καλή διάθεση να τους χειροκροτήσουμε.