
Πρέπει όμως να ομολογήσουμε ότι, όταν γράφαμε, πριν ενάμιση χρόνο, για το απαισιόδοξο σενάριο της πορείας του ΣΥΝ -βλέποντας τα πρώτα σημάδια της ανοησίας- δεν πιστεύαμε ότι μπορεί οι φόβοι μας να βγουν αληθινοί. Δεν πιστεύαμε ποτέ ότι, στα στελέχη μας που είχαν την ευθύνη της πορείας, θα υπήρχε τέτοια ανεπάρκεια. Ακόμα και τώρα, που έχουν συντελεστεί πολλές πράξεις του δράματος, ακόμα και τώρα, αδυνατούμε να το πιστέψουμε.
Ας ξεκαθαρίσουμε λοιπόν από την αρχή τα πράγματα. Ο πρώτος και κύριος υπεύθυνος για την κατάσταση στην οποία οδηγηθήκαμε είναι ο Αλέκος Αλαβάνος κι από κοντά όσοι συντάχθηκαν με τις πολιτικές επιλογές του.
Του αναγνωρίζουμε την ευθιξία να παραιτηθεί όπως του αναγνωρίζουμε και ότι αυτός είναι που, με τις κινήσεις του πριν ενάμιση χρόνο, άνοιξε έναν δρόμο για να πρωταγωνιστεί ο ΣΥΝ και η αριστερά στις εξελίξεις. Όμως πρέπει να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους: Όχι μόνον το σχέδιό του έπασχε συνολικά –όπως φάνηκε- αλλά και αυτοί που επιλέχτηκαν για να το πραγματώσουν, αποδείχτηκαν ανεπαρκείς.
Δική του ήταν η επιλογή του Α. Τσίπρα. Ακόμα κι αν παρακάμψουμε τον κάπως άκομψο τρόπο που έγινε (ας μην κρυβόμαστε, δαχτυλίδι δόθηκε κι εδώ), υπό άλλες προϋποθέσεις, η επιλογή Τσίπρα, θα μπορούσε να αποδειχθεί αριστοτεχνική. Δυστυχώς όμως αποδείχτηκε κακή, πάντα κατά τα λεγόμενα ή υπονοούμενα του Α. Αλαβάνου. Και βέβαια θα ήταν ανόητο και απολιτικό να υποστηρίξει κάποιος ότι έφταιξε ο χαρακτήρας ή η χημεία των πρωταγωνιστών.
Το βασικό πρόβλημα, που δεν τολμούν ακόμα και σήμερα να θίξουν, είναι ότι το πολιτικό σχέδιο που είχαν ήταν αφελές, νεφελώδες έως και τυχοδιωκτικό, ανεφάρμοστο και ξένο με την ελληνική κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα.
Όποιος τους άκουσε τόσες μέρες, στις διάφορες κεντρικοεπιτροπές, κουβέντα δεν άρθρωσαν για την ταμπακέρα. Κάνουν την γνωστή αυτοκριτική, τύπου ΚΚΕ. Αναγορεύουν τα επιμέρους σε κεφαλαιώδη και «καθαρίζουν» με μια γενικόλογη «αυτοκριτική» του τύπου: «έγιναν λάθη χειρισμών, αλλά η πολιτική μας ήταν σωστή και δεν πρέπει να αλλάξει». Και οι δύο προσπαθούν να ρίξουν ο ένας την ευθύνη στον άλλο, εστιάζοντας στα ανώδυνα και στα επιμέρους. Κανείς τους δεν έβαλε βαθειά το δάχτυλο στην αιμορραγούσα πληγή –κι εδώ είναι και το έλλειμμα της λεβεντιάς που τους προσάπτει ο Λ. Κύρκος.
Και βέβαια η βασική ευθύνη είναι του Αλαβάνου γιατί αυτός ήξερε, ή όφειλε να ξέρει. Γιατί άλλο είναι να είσαι 60 χρονών, με την εμπειρία και την γνώση -πάνω στα σαράντα κύματα της αριστεράς-, κι άλλο να είσαι 35 με την φόρα και τον βολονταρισμό, αλλά ανυποψίαστος και άπειρος.
Ο Αλαβάνος, ή δεν είχε καθόλου σχέδιο και πήγαιναν όπως να ‘ναι, ή το σχέδιό του ήταν κακό. Πάνω σ’ αυτήν την πρωταρχική αναπηρία ήρθαν κι έκατσαν και οι επιλογές για τα πρόσωπα, που κλήθηκαν να υπηρετήσουν αυτήν την πολιτική. Οι επιλογές όμως των προσώπων είναι δευτερεύον θέμα. Το πρωτεύον είναι οι λάθος πολιτικές. Ο Τσίπρας ήρθε να υπηρετήσει μια λάθος πολιτική που και ο ίδιος –όπως κι ο Αλαβάνος- την πίστευαν για σωστή. Εδώ είναι το πρόβλημα.
Από αυτή την πρωταρχική διαπίστωση εκπορεύεται και το συμπέρασμα ότι, καμιά αλλαγή στα πρόσωπα δεν θα φέρει κανένα αποτέλεσμα εάν δεν αλλάξουν οι πολιτικές. Κι εδώ είναι το πρόβλημα του ΣΥΝ. Τα αποτελέσματα των εκλογών δικαιώνουν αυτούς που είχαν χτυπήσει την καμπάνα από καιρό, αλλά δεν εισακούστηκαν.
Εάν ο ΣΥΝ δεν αλλάξει πολιτική, τότε ή θα διαλυθεί ή θα γίνει γκρουπούσκουλο. Κι όχι μόνον αυτό. Η αλλαγή πολιτικής πρέπει να γίνει συνειδητά κι όχι επίπλαστα, μετά από ειλικρινή συζήτηση και επιλογή, όχι κάτω από το βάρος της εκλογικής ήττας. Ακόμα όμως κι αν γίνουν όλα αυτά, πρέπει να ξέρουμε ότι ο δρόμος θα είναι δύσκολος και ότι η μεγάλη ευκαιρία για να πρωταγωνιστεί η αριστερά, χάθηκε. Τώρα θα παλέψει ξανά για την επιβίωσή της, κι αν τα καταφέρει, ίσως μιαν άλλη φορά στο μέλλον –με σοφότερες ηγεσίες- μπορεί να της ξαναπαρουσιασθεί η ευκαιρία.