Για την ανατροπή της δεξιάς

Pablo Picasso, Το παιδί με το περιστέρι

Διάβασα την προηγούμενη εβδομάδα ότι οι τραπεζίτες πιέζουν τον κ. Αλογοσκούφη για μείωση του φόρου επί των κερδών των τραπεζών! Και θυμήθηκα ότι ο κ. Σιράκ στη Γαλλία, όταν άρχιζε η άνοδος των τιμών του πετρελαίου, "έπεισε" τις εταιρείες πετρελαίου να επωμιστούν τμήμα της αύξησης με την απειλή για επιπλέον φορολογία των κερδών τους, που προέρχονταν από την αύξηση των τιμών. Να ένα απτό παράδειγμα της τεράστιας απόστασης που χωρίζει την ντόπια Δεξιά από τους Ευρωπαίους ομολόγους της. Δεύτερο τρανταχτό παράδειγμα η κατάργηση της (υποτυπώδους) αυτοδιοίκησης των δικαστηρίων, που ψηφίστηκε πριν δυο - τρεις μέρες από τη συντηρητική πλειοψηφία στη Βουλή. Η χώρα μας έχει το θλιβερό προνόμιο να διοικείται από μια από τις πιο συντηρητικές και ανίκανες εκφάνσεις της Ευρωπαϊκής Δεξιάς. Έχει όμως και την ατυχία της ύπαρξης μιας αντιπολίτευσης χειρότερης και από την κυβέρνηση. Η Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία περνάει αναμφίβολα μια σημαντική κρίση. Η κρίση αυτή είναι αποτέλεσμα των πολιτικών που άσκησαν τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα όταν κατείχαν την εξουσία. Η ιδεολογική ηγεμονία του νεοφιλελευθερισμού επηρέασε τη Σοσιαλδημοκρατία σε τέτοιο βαθμό που την οδήγησε στην εγκατάλειψη των δεσμών της με το εργατικό κίνημα. Οι δεσμοί αυτοί αποτελούσαν την κινητήρια δύναμη της Σοσιαλδημοκρατίας τις δεκαετίες του '60 και του '70. Η κατάρρευση του "υπαρκτού" είχε σαν αποτέλεσμα την εξαφάνιση του "αντίπαλου δέους" και συνέβαλε στην εμφάνιση των προϋποθέσεων για μια πιο επιθετική πολιτική του κεφαλαίου. Η γενικευμένη φιλολογία για τις αρετές της "ελεύθερης αγοράς" κρύβει μια απάτη: η αγορά δεν είναι στην πραγματικότητα ελεύθερη. Δεν υπάρχει ελεύθερος ανταγωνισμός. Υπάρχουν, αντίθετα, μεγάλοι και πανίσχυροι κάτοχοι κεφαλαίου οι οποίοι, εντός ενός πλαισίου αγαστής συνεργασίας, απομυζούν το μεγαλύτερο μέρους του πλούτου που παράγουν οι υπόλοιποι παράγοντες της οικονομικής ζωής. Υπ' αυτό το πρίσμα, η απαίτηση των Ελλήνων τραπεζιτών, δείχνει με θαυμαστή ενάργεια την αχαλίνωτη απληστία αυτής της μερίδας του κεφαλαίου. Ποια θα πρέπει να είναι η απάντηση της Αριστεράς; Πιστεύω ότι η απάντησή μας πρέπει να έχει δύο αιχμές: η πρώτη είναι η ανάπτυξη κινημάτων καταναλωτών που θα αποκαθιστούν κατά μια έννοια την ελεύθερη αγορά. Απέναντι στους ενωμένους κεφαλαιοκράτες θα αντιπαρατάξουμε τους ενωμένους καταναλωτές. Έτσι θα υπάρξουν οι ισοδύναμοι πόλοι οικονομικής εξουσίας που αποτελούν προϋπόθεση για τη λειτουργία της ελεύθερης αγοράς. Τα κινήματα αυτά θα πρέπει να θέτουν στόχους πέρα από τους στενά οικονομικούς, δηλαδή τη συγκράτηση ή μείωση των τιμών. Θα πρέπει να θέτουν ζητήματα προστασίας του περιβάλλοντος και χρήσης ανανεώσιμων πρώτων υλών και μορφών ενέργειας κατά την παραγωγή των προϊόντων. Θα πρέπει επίσης να θέτουν θέματα κοινωνικής αλληλεγγύης στην οργάνωση της παραγωγής, την προστασία και τη διεύρυνση της απασχόλησης, την κατάργηση της υπερεκμετάλλευσης των εργαζομένων. Η δεύτερη αιχμή σχετίζεται με την οργάνωση των πολιτικών συμμαχιών για την ανάκτηση της ηγεμονίας, σε πολιτικό επίπεδο, από τις δυνάμεις που παλεύουν ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό. Και με αυτό εννοώ τη διαμόρφωση συγκεκριμένης και συνεκτικής πολιτικής πρότασης προς τις δυνάμεις της Σοσιαλδημοκρατίας. Έχουμε κουραστεί να διαβάζουμε στο ημερήσιο τύπο για τη συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ με το ΠΑΣΟΚ "για να φύγει η Δεξιά". Και να έρθει τι; Μια πιο "λάιτ" εκδοχή του ίδιου υποδείγματος διακυβέρνησης; Με λιγότερη διαφθορά και λιγότερο αντιλαϊκά μέτρα, αλλά πάλι διεφθαρμένη και αντιλαϊκή; Τότε θα κάνουνε μια τρύπα στο νερό. Είναι, αντίθετα, αναγκαίο να διατυπώσουμε μια σειρά από συγκεκριμένες προτάσεις για την έξοδο από την παρούσα κρίση και να καλέσουμε όλες τις αντιδεξιές δυνάμεις να τοποθετηθούν δημόσια - και θετικά - επί αυτών. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί η ελληνική εκδοχή της Σοσιαλδημοκρατίας να "βγάλει από πάνω της" το άγος της υπερεικοσαετούς διακυβέρνησης σε νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση και να δείξει το δρόμο στην Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία για την έξοδο από την κρίση που την ταλανίζει τα τελευταία χρόνια. Η πρώτη και βασική πρόταση είναι η καθιέρωση της απλής αναλογικής σε όλα τα επίπεδα εκλογών (εθνικές και Τοπικής Αυτοδιοίκησης) και η εγκατάλειψη κάθε ιδέας αυτοδύναμης πλειοψηφίας από το ΠΑΣΟΚ. Όσο αυτές οι προϋποθέσεις δεν υιοθετούνται από το ΠΑΣΟΚ, κάθε συζήτηση περί εκλογικής ή κυβερνητικής συνεργασίας είναι άσκοπη και ατελέσφορη.

Του Γιάννη Κ. ΜΠΑΣΙΑΚΟΥ, πανεπιστημιακού, από την ΑΥΓΗ της Κυριακής 27-7-08