Υπάρχουνε προϋποθέσεις για μια καινούργια άνοιξη;

Σπύρου Βασιλείου: Η ραπτομηχανή

Εδώ και μερικές μέρες ξεκίνησαν οι εκλογές για την ανάδειξη των νέων διοικήσεων στα ΑΕΙ (ΤΕΙ και Πανεπιστήμια), με την εφαρμογή των διατάξεων του νέου νόμου «πλαίσιο» που ψηφίστηκε πέρυσι από την κυβερνητική πλειοψηφία της Ν.Δ. Δηλαδή εκλέγονται πρυτάνεις – αντιπρυτάνεις και πρόεδροι – αντιπρόεδροι για τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ αντίστοιχα.

Αν και σε πολλούς είναι γνωστά πράγματα, για την ενημέρωση -των εκτός των τειχών- είναι απαραίτητο να αναφερθούν περιληπτικά οι διαδικασίες. Με βάση τον νόμο αυτό, εισάγεται –για πρώτη φορά- η καθολική ψηφοφορία των φοιτητών, των διοικητικών υπαλλήλων και του τεχνικού προσωπικού, με τον συντελεστή βαρύτητας που αναλογεί σε κάθε κατηγορία. Η καθολική ψηφοφορία για το εκπαιδευτικό προσωπικό των ΑΕΙ ίσχυε ήδη από παλιά.

Η διάταξη αυτή του νέου νόμου έτυχε ευρύτερης αποδοχής από όλες τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας και τις φοιτητικές παρατάξεις, ανεξάρτητα από τις γενικότερες αντιθέσεις στον νόμο ή την συνολική του απόρριψη. Άλλωστε πως θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, αφού όλοι κόπτονται για περισσότερη και αμεσότερη δημοκρατία.

Η παλαιότερη κατάσταση, με την συμμετοχή των φοιτητών στις εκλογές –μέσω εκλεκτόρων-αντιπροσώπων- είχε δημιουργήσει πολλά προβλήματα, με έντονο κομματισμό, ανίερες συναλλαγές έως «εκπόρνευσης» των φοιτητών από τις εκάστοτε διοικήσεις των ΑΕΙ. Δυστυχώς η ανηθικότητα δεν είναι ξένη στον χώρο της παιδείας μας – «εικόνα σου είμαι κοινωνία και σου μοιάζω» - όσο τραγικό κι αν είναι αυτό.

Αυτή τουλάχιστον η διάταξη του νέου νόμου ήταν κατά καθολική ομολογία θετική. Μερικοί βέβαια αναγκάστηκαν να το ομολογήσουν μη μπορώντας να κάνουν κι αλλιώς, καθώς η δημοκρατική επίφαση δεν τους άφηνε περιθώρια.

Μόλις όμως ήρθε ο καιρός να εφαρμοστεί ο νέος τρόπος ανάδειξης των διοικήσεων, μερικές φοιτητικές παρατάξεις της αριστεράς, για να αποτρέψουν την εφαρμογή του νόμου –τον οποίο απορρίπτουν συνολικά- προχώρησαν σε καταλήψεις ή και σε επεισόδια, ώστε να μην μπορέσουν να πραγματοποιηθούν οι εκλογές. Κι όλα αυτά στο όνομα της αριστεράς και της δημοκρατίας. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να δούμε πως θα αντιδράσουν όταν εφαρμοστούν οι διατάξεις για το πολλαπλό σύγγραμμα που προβλέπει ο ίδιος νόμος. Θα ξανακάνουν καταλήψεις για να μην μοιράζονται τα βιβλία, στο όνομα της συνολικής αντίθεσης με τον νόμο;

Γνωρίζοντας την κατάσταση που επικρατεί γενικώς στην παιδεία μας και στην ανώτατη παιδεία ειδικότερα, ισχυρίζομαι ότι υπάρχει μία παράκρουση. Οι λέξεις και οι έννοιες έχουν χάσει το νόημά τους. Πολλά είναι ψευδεπίγραφα και αποκτούν διαφορετικές έννοιες και ερμηνείες κατά περίπτωση και όπως βολεύει: Εμποδίζουμε τις εκλογές στο όνομα της αριστεράς και της δημοκρατίας, στο όνομα της υπεράσπισης του δημόσιου πανεπιστημίου.

Δυστυχώς η ιστορία της αριστεράς λέει ότι, ως αντιπολίτευση, λάτρεψε και μάτωσε για την δημοκρατία. Ως δύναμη εξουσίας όμως –έστω και μικρής όπως αυτή που ασκεί στον χώρο της ανώτατης παιδείας- δείχνει ότι δεν της περιποιεί και μεγάλη τιμή.

Επειδή ισχυρίζομαι ότι στρατηγικός στόχος της αριστεράς –ειδικά τώρα που τα σοσιαλιστικά μοντέλα ξέφτισαν- πρέπει να είναι μια καλή παιδεία στην χώρα και σε κάθε χώρα. Γιατί σ’ ότι και να πιστεύει κανείς, η καλή παιδεία είναι –πέραν όλων των άλλων- ένας μηχανισμός κοινωνικής δικαιοσύνης και ανακατανομής του πλούτου. Με αυτή την έννοια, υπάρχουν περισσότερες ευθύνες της αριστεράς για το ξεχαρβάλωμα που υπάρχει σ’ όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Σύμφωνοι, πολλά από τα προβλήματα της παιδείας μας θα μπορούσαν να λυθούν με σοβαρή χρηματοδότηση. Δεν είναι όμως πανάκεια, χρειάζονται πολλά περισσότερα, χρειάζονται προϋποθέσεις.

Βοηθάει άραγε η μόνιμη άρνηση σε κάθε αξιολόγηση; Η μόνιμη υπεράσπιση κάθε περιθωριακού και παραβατικού που χρησιμοποιεί και κατασυκοφαντεί το πανεπιστημιακό άσυλο; Η μόνιμη υπεράσπιση της κάθε ευκολίας προς τον φοιτητή για την απόκτηση του πτυχίου, αξίζει δεν αξίζει; Όχι προαπαιτούμενα μαθήματα, όχι υποχρεωτικές παρακολουθήσεις. Ποιος θα μιλήσει για τον πραγματικό αριθμό των εβδομάδων, των πραγματικών μαθημάτων; Ποιος θα μιλήσει για τον αριθμό των φοιτητών που παρακολουθούν τα μαθήματα; Ποιος θα μιλήσει για την αυταξία της γνώσης; Ποιος θα φωνάξει στα παιδιά και στους νέους ότι η μόρφωση είναι σπουδαίο αλλά δεν είναι εύκολο πράμα; Ποιος θα μιλήσει για την άθλια εικόνα των κτιρίων, την χυδαιότητα των συνθημάτων, το σκουπιδαριό των διαδρόμων, την επιθετικότητα των προσώπων, την ευτέλεια των ενδιαφερόντων; Αν όχι η αριστερά, τότε ποιός; Χρειάζονται μόνο χρήματα για να διορθωθούν αυτά; Αν η αριστερά δεν πρωτοστατήσει στην ανάταση της παιδείας μας και της κοινωνίας –κατ’ επέκταση- τότε ποιός;

Κι αν σκεφτείς ότι οι απόψεις αυτές είναι «αιρετικές», ίσως και «αντιδραστικές» για την επίσημη αριστερά, είναι να μην θυμηθείς τον Μιχάλη Κατσαρό στο «Κατά Σαδδουκαίων» του; Άλλωστε κι αυτός ένας αιρετικός της αριστεράς υπήρξε που θρήνησε για τις βιασμένες λέξεις:

“Στο νεκρό δάσος των λέξεων προχωράω.
Ανάβω τα χλωμά φανάρια στους δρόμους.
Προσπαθώ ν’ αναστήσω
τα ονόματα που πυρπόλησαν τις καρδιές”

ή ακόμα:

«Και τώρα τι πρέπει να γίνει
σ' αυτό το νεκροταφείο των ονομάτων
σ' αυτό το νεκροταφείο των λέξεων;
Πώς θα ξαναβαφτίσουμε τις πυρκαγιές
ελευθερία, ισότητα, Σοβιέτ, εξουσία;»

ή ακόμα το πιο ελπιδοφόρο:

«Υπάρχουνε προϋποθέσεις για μια καινούργια άνοιξη»