H "Κυβερνώσα Αριστερά"

Διαβάσαμε το βιβλίο του Κώστα Σκανδαλίδη «Κυβερνώσα Αριστερά». Ο Κ. Σκανδαλίδης είναι από τους λίγους συμπαθείς -πρώην υπουργούς- του ΠΑΣΟΚ, κι αυτό γιατί είναι ευγενής και καλλιεργημένος, εκφέρει έναν σοβαρό πολιτικό λόγο, λόγο ειλικρινή, χωρίς ακρότητες και με την μεγαλύτερη δόση αυτοκριτικής που συναντήσαμε από στέλεχος τέτοιου μεγέθους. Οι περισσότεροι πολιτικοί, από τον τρόπο που μιλούν, φαίνεται τι πιστεύουν, πόσο ειλικρινείς είναι και πόσο υποτιμούν το ακροατήριό τους. Δυστυχώς τέτοιας ποιότητας είναι και το είδος ευδοκιμεί σε όλους τους πολιτικούς χώρους, με τις απαραίτητες διαβαθμίσεις. Άλλα τους ρωτάς, άλλα απαντούν. Ελάχιστες εξαιρέσεις έχουμε κι ο Κ. Σκανδαλίδης είναι μία απ’ αυτές. Τέλος πάντων, πράγματα γνωστά και χιλιοειπωμένα. Το θέμα μας είναι το βιβλίο του.
Κατ’ αρχήν πρέπει να πούμε ότι είναι μία πολύ αξιόλογη πολιτική πρόταση, οραματικού χαρακτήρα, για το αύριο της πατρίδας μας. Άλλωστε χωρίς όραμα καμιά κοινωνία δεν μπορεί να πάει μπροστά και το όραμα του Σκανδαλίδη είναι καλό. Έχει μέσα του το αρχέγονο σπέρμα της κοινωνικής αριστεράς και την εμπειρία ενός κυβερνητισμού που βάλτωσε στα πρόσωπα των αξιωματούχων και στο κόμμα. Κι ο Σκανδαλίδης το λέει αυτό και φαίνεται ότι το λέει με ειλικρίνεια. Δεν το λέει πολύ δυνατά.
Η κριτικές μας παρατηρήσεις εστιάζονται σε δύο θέματα:
Θα περιμέναμε μία αναλυτικότερη αποτίμηση των αρνητικών της κυβερνητικής θητείας του ΠΑΣΟΚ. Το πώς φτάσαμε ως εδώ, δεν είναι θέμα με το οποίο μπορείς να ξεμπλέξεις έτσι εύκολα, σε λίγες γραμμές. Χωρίς να θέλουμε να αμφισβητήσουμε τις επιτυχίες και την συνεισφορά του στην μεταπολιτευτική πορεία της χώρας στα θέματα της ανακατανομής του εισοδήματος, της κοινωνικής πρόνοιας, του διαχωρισμού των Ελλήνων (καλό είναι να μην τα προσπερνάμε έτσι εύκολα γιατί υπήρξαν εποχές που δεν ήταν εύκολες), θα θέλαμε να σημειώσουμε ότι το ΠΑΣΟΚ έκανε πολύ λιγότερα απ’ αυτά που μπορούσαν να γίνουν, απ’ αυτά που η Ελληνική κοινωνία ήταν ώριμη να πετύχει. Και δεν είναι μόνον αυτό, το ΠΑΣΟΚ καλλιέργησε και προώθησε πολιτικές και νοοτροπίες που κληρονόμησε από την δεξιά, για να τις ξανακληρονομήσει η δεξιά απ’ αυτό ξανά, και να κρατάει έτσι καλά ο «φαύλος κύκλος» τη λαμογιάς, της ατιμωρησίας, της πολιτικής υποκρισίας, του λαϊκισμού, της ισοπέδωσης και άλλων πολλών. Δεν είναι συνετό να διατείνεσαι ότι η σημερινή ηθική κατάπτωση της χώρας οφείλεται κυρίως στην πεντάχρονη διακυβέρνηση της ΝΔ. Ο κόσμος είχε εκπορνευτεί για πολλά χρόνια από τα πριν. Ο Κ. Σκανδαλίδης δεν βάζει πολύ βαθειά το μαχαίρι στο κόκαλο, πώς να μιλήσεις αφού όλοι οι πρωταγωνιστές εξακολουθούν να έχουν τα πόστα τους; Όπως επίσης αφήνει στο απυρόβλητο και τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ για τον οποίο -όπως και όλοι οι πασόκοι- μιλάει, όπου μιλάει, με δέος για τον σοφό αρχηγό του. Γνωστό φαινόμενο των αρχηγικών κομμάτων (και επί τη ευκαιρία κ. Σκανδαλίδη, το ΠΑΣΟΚ κληρονομείται. Θα δούμε για τα άλλα.)
Η άλλη παρατήρηση -και απορία μαζί- είναι το πώς θα περάσουμε στην «νέα μεταπολίτευση» με τέτοια υλικά -στα κόμματα φορείς- αλλά και στην κοινωνία, έτσι όπως είναι ξεχειλωμένη. Η ανάλυση που κάνει μάλλον προς το ευχολόγιο προσεγγίζει παρά στην πραγματικότητα που είναι πολύ ζοφερή. Παρ’ ότι συμφωνούμε με την βασική πρότασή του για την συγκρότηση της «κυβερνώσας αριστεράς» την οποία και θεωρούμε μονόδρομο, δυσκολευόμαστε να αισιοδοξούμε για το 2020. Οι δυσκολίες και οι αμαρτίες είναι μεγάλες που το χρονικό διάστημα είναι λίγο. Η κουλτούρα της συνεργασίας θέλει χρόνο και συνέπεια για να κατακτηθεί (βλέπεις οι αμαρτίες του παρελθόντος εμποδίζουν ακόμα και τους καλόπιστους). Πρέπει να αλλάξουν συνειδήσεις πολιτών και αυτό είναι δύσκολο και χρονοβόρο. Η προσπάθεια για την ανόρθωση της κοινωνίας πρέπει να αρχίσει από την παιδεία, από το δημοτικό και το νηπιαγωγείο, κι αυτή τη φορά χωρίς λάθη, ιδιοτέλειες, μεθοδεύσεις και εθελοτυφλίες. Να ξαναποκτήσουν οι λέξεις την πρώτη τους σημασία που χάθηκε.
Συμφωνούμε όμως στο ότι η προσπάθεια πρέπει να γίνει, «παρ’ όλα αυτά», και το βιβλίο του Κώστα Σκανδαλίδη κάνει μία σοβαρή προσπάθεια να ανοίξει την συζήτηση και τον διάλογο στην κοινωνία και στην πολιτική.

Έκτακτο Συνέδριο

Paul Cezanne: La montagne St. Victoire

Στον κόσμο της επιστήμης και της τεχνολογίας υπάρχουν κάποια συστήματα που λέγονται «προληπτικά» (anticipatory) με την έννοια του προλαμβάνω και όχι βέβαια της μεταφυσικής πρόληψης. Το κύριο χαρακτηριστικό αυτών των συστημάτων είναι η ικανότητά τους να προβλέπουν –σε ένα βάθος χρόνου- την εξέλιξη του εαυτού τους και του περιβάλλοντός τους και με βάση αυτή την πρόβλεψη να προετοιμάζονται και να δρουν αναλόγως, ώστε να είναι σε αρμονία με τις εξελίξεις. Κι επειδή η τεχνολογία πολλές φορές αντιγράφει την φύση και τον άνθρωπο, τα συστήματα αυτά δεν είναι τίποτα άλλο παρά μία προσπάθεια αντιγραφής της ικανότητας αυτής (δηλαδή της πρόβλεψης και της ανάλογης προετοιμασίας) που χαρακτηρίζει τους ζωντανούς οργανισμούς και κυρίως βέβαια τον άνθρωπο. Άλλωστε πρώτος εντόπισε αυτή την ιδιότητα ο Αριστοτέλης μιλώντας για «ζωντανούς οργανισμούς που μαθαίνουν από τις εμπειρίες τους».
Αυτά ως εισαγωγή, για να έρθουμε στο προκείμενο που δεν είναι παρά η μελλοντική πορεία του ΣΥΝ στο σύντομο μέλλον, δηλαδή μέχρι τις εκλογές και λίγο μετά, και η προετοιμασία του γι’ αυτό.
Είναι φανερό ότι –από την ίδρυσή του- το blog αυτό ήταν και είναι υπέρ της διαμόρφωσης των όρων της προγραμματικής συνεργασίας του ΣΥΝ με το ΠΑΣΟΚ και όσων άλλων βέβαια το θελήσουν και συμφωνήσουν.
Αυτό μέχρι σήμερα δεν έγινε και όχι μόνον δεν έγινε, αλλά δεν καταβλήθηκε και καμία απολύτως προσπάθεια, εκ μέρους της ηγεσίας του ΣΥΝ, για να διαμορφωθούν οι συνθήκες και ο διάλογος που θα το επέτρεπαν. Απ’ εναντίας έγινε οτιδήποτε άλλο για την αποτροπή αυτής της εξέλιξης. Κι όλα αυτά με αδρά αποτυπωμένη –μέσω των δημοσκοπήσεων- την άποψη των ψηφοφόρων του ΣΥΝ αλλά και του ΠΑΣΟΚ που προσβλέπουν και επιθυμούν μια τέτοια εξέλιξη.
Η άποψή μας είναι ότι εάν ο ΣΥΝ χειριζόταν με διαφορετικό τρόπο την όλη ιστορία –εδώ και ένα χρόνο- μπορούσε να αποκομίσει σοβαρά πολιτικά και εκλογικά κέρδη. Τώρα είναι αργά. Η κυβέρνηση παραπαίει, το ΠΑΣΟΚ επανακάμπτει, ο κόσμος του επανασυσπειρώνεται και προσβλέπει σ’ αυτό, ο δε ΣΥΝ επιστρέφει σιγά – σιγά στα γνώριμα και αγαπημένα του –όπως φαίνεται- ποσοστά.
Η ανεπάρκεια του ΣΥΝ όμως δεν βρίσκεται μόνον στο θέμα των συνεργασιών, όπου επιμένει να συνεργαστεί με το ΚΚΕ για την -ανεκδοτολογικών διαστάσεων- «αριστερή διακυβέρνηση», βρίσκεται και στην διαμόρφωση συγκεκριμένων θέσεων και προτάσεων για μεγάλα και τρέχοντα θέματα της κοινωνίας και της πολιτικής. Πώς να μην επαινέσει κανείς –ας πούμε- τις προτάσεις που έκανε ο ΣΥΝ στο πόρισμά του, της Εξεταστικής Επιτροπής, για τις θεσμικές αλλαγές που προτείνει; Και πώς να μην μειδιάσει για την πρόταση να ψηφίζουν οι νέοι από τα 16 τους χρόνια. Γιατί όχι άραγε από τα 12, μόλις τελειώνουν το Δημοτικό Σχολείο;
Αντιλαμβάνεσθε ότι υπάρχει μια σοβαρή έλλειψη θέσεων και επιπροσθέτως υπάρχει και μια θολούρα σε πολλά ζητήματα τα οποία θέλουν συζήτηση και επαναπροσδιορισμό.
Δηλαδή υπάρχουν όλοι εκείνοι οι σοβαροί λόγοι που πρέπει να μας οδηγήσουν στην πραγματοποίηση ενός Έκτακτου Συνεδρίου το οποίο πρέπει να αποφασίσει για τις συνεργασίες και την προγραμματική μας πρόταση.
Φαντάζεσθε τι θα γίνει εάν πάμε σε εκλογές με το ΠΑΣΟΚ πρώτο κόμμα, χωρίς αυτοδυναμία, σενάριο που διαγράφεται πιθανό, ίσως το πιο πιθανό; Ή θα συρθούμε σε συνεργασία -με τους δικούς του όρους παρακαλώ τότε, αφού δεν φροντίσαμε να διαμορφώσουμε τους δικούς μας πιο πριν-, ή θα οδηγηθούμε σε σοβαρή εκλογική συρρίκνωση στις εκλογές που θα επακολουθήσουν. Και τότε βέβαια θα ανοίξουν οι ασκοί του Αιόλου για τον ΣΥΝ. Όλοι θα ζητάν τον λογαριασμό. Δεν είναι καθόλου παρακινδυνευμένη η πρόβλεψη για επιστροφή στην γνωστή μας «υπαρξιακή αγωνία».
Αυτά όλα είναι ενδεχόμενα που φαίνονται δια γυμνού οφθαλμού και δεν χρειάζονται ιδιαίτερες ικανότητες πολιτικού λαγωνικού για να τα αντιληφθεί κάποιος. Έστω και την ύστατη ώρα, η ηγεσία ας φροντίσει να οργανώσει ένα Έκτακτο Συνέδριο, με την μεγαλύτερη δυνατή αντιπροσώπευση. Γιατί να μην γίνει, ας πούμε, ένα συνέδριο με 5000 αντιπροσώπους με θέματα: συνεργασίες - κυβερνητικό πρόγραμμα, μέσα στην άνοιξη, ώστε να οπλιστούμε εν όψει των εξελίξεων που έρχονται;